พวกเรากับหมอฟัน จริงๆ แล้วไม่ค่อยจะถูกกันเท่าไรว่าไหมคะ เพราะไปหาทีไร ต้องเสียเงินทุกที ถ้าฟันไม่ผุ ก็ต้องมีฟันคุด หรืออย่างน้อยต้องมีคราบหินปูน แต่เอ๊ะ... เจ้าคราบหินปูนนี้มายังไงนะ แปรงฟันตลอดแต่ทำไมยังมีคราบหินปูน มาดูคำตอบจากรายการ Did You Know? คุณรู้หรือไม่ กันค่ะ หินปูนที่ฟัน คืออะไร? หินปูน หรือที่บางคนเรียกว่า หินน้ำลาย เป็นการพัฒนามาจากคราบแบคทีเรีย พลาค (Plaque) หรือเรียกตามภาษาชาวบ้านว่า "ขี้ฟัน" มีลักษณะคล้ายฟิล์มใสๆ บางๆ เกาะตัวอยู่บริเวณโคนฟันใกล้ขอบเหงือก อาจมีสีออกเหลือง หรือเทาได้เล็กน้อย คราบเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้แม้หลังการแปรงฟันเพียง 2-3 นาที เป็นเมือกใสๆ ของน้ำลายมาเกาะที่ตัวฟัน คราบหินปูน เกิดขึ้นได้อย่างไร? หินปูนเกิดจากการตกตะกอนของแคลเซียม และฟอสเฟต ซึ่งเป็นแร่ธาตุที่มีอยู่ในน้ำลาย ขณะที่เรากำลังทานอาหาร โดยเฉพาะอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต ที่มีแป้ง และน้ำตาล แล้วเราทำความสะอาดฟันไม่เพียงพอ แบคทีเรียที่อยู่ในปากของเรา ก็จะใช้น้ำตาลที่ติดอยู่ตามซอกฟันของเราเป็นแหล่งพลังงาน เพื่อสร้างกรด และสารพิษ หากปล่อยทิ้งไว้นานๆ แคลเซียมในอาหารก็จะเข้ามาเกาะรวมอยู่ด้วย จนทำให้เกิดเป็นคราบแข็งที่ติดแน่นมาก จนกลายเป็นหินปูนที่เราไม่สามารถแปรงฟันออกได้ด้วยตนเองในที่สุด ต้องให้ทันตแพทย์เป็นผู้ขูดหินปูนออกให้เท่านั้น ไม่ขูดหินปูนออกจากฟันได้ไหม?
หลาย ๆ ท่านคงจะเคยได้ยินคำแนะนำจากทันตแพทย์อยู่บ่อย ๆ ว่า "ควรมาขูดหินปูนทุก 6 หรือ 12 เดือนนะ" แล้วเราทราบกันหรือไม่ว่า หินปูนคืออะไร ทำไมเราต้องขูดหินปูน? แล้วถ้าหากเราทิ้งคราบหินปูนไว้นาน ๆ โดยไม่ขูดออกล่ะ จะเกิดปัญหาเกี่ยวกับช่องปากหรือฟันของเราหรือไม่? คราบหินปูนคืออะไร? คราบหินปูนที่เกาะตามฟันของเรานั้น เกิดจากการที่เชื้อแบคทีเรียในช่องปากทำปฏิกิริยากับโปรตีนหรือเศษอาหารที่ตกค้างตามซอกฟัน ทำให้เชื้อแบคทีเรียนี้เจริญเติบโตและผลิตกรดบางอย่างมาทำลายผิวเคลือบฟัน หลังจากนั้นก็จะสร้างหินปูนขึ้นมาเพื่อให้เจ้าแบคทีเรียนี้สามารถเกาะติดกับผิวฟันได้อย่างแน่นหนา ซึ่งคราบหินปูนเหล่านี้ไม่สามารถกำจัดออกได้ด้วยการแปรงฟัน ต้องกำจัดออกด้วยเครื่องมือทันตแพทย์เท่านั้น ทำไมเราต้องขูดหินปูน? คราบหินปูนที่เกาะตามผิวฟันเรานั้น หากปล่อยทิ้งไว้นานโดยไม่กำจัดออก จะเกาะตัวหนา ทำให้สุขภาพเหงือกอ่อนแอ เกิดเป็นโรคเหงือกอักเสบได้ และอาจทำให้เกิดฟันผุ และเป็นสาเหตุของปัญหาสุขภาพฟันด้านอื่น ๆ ตามมาอีกด้วย เราจะป้องกันการเกิดคราบหินปูนสะสมได้อย่างไร? การป้องกันการเกิดคราบหินปูนสะสมนั้น สามารถทำได้โดยการดูแลสุขภาพช่องปากให้สะอาด แปรงฟันให้ถูกวิธีและแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ใช้ไหมขัดฟันเพื่อขจัดคราบเศษอาหารที่ติดตามร่องฟันอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งจะช่วยลดคราบแบคทีเรียและหินปูนสะสมได้ ที่สำคัญ ควรพบทันตแพทย์ทุก ๆ 6 เดือนเพื่อทำความสะอาดช่องปากและขูดคราบหินปูนที่สะสม เพียงเท่านี้ก็จะช่วยรักษาสุขภาพปากและฟันของเราให้สะอาดแข็งแรง สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม: ศูนย์ทันตกรรม ชั้น 6 โรงพยาบาลสุขุมวิท โทร.
หินปูน คราบแข็งเกาะติดฟันที่ปล่อยไว้ไม่ได้ เพราะจะนำพาอันตรายมาสู่ฟันและเหงือกของคุณ หินปูน หรือหินน้ำลาย คราบแข็งสีเหลืองน้ำตาลจนถึงดำที่ติดตามตัวฟัน หรือบริเวณเหนือเหงือก เกิดจากเชื้อแบคทีเรียทำปฏิกิริยากับโปรตีนและเศษอาหารที่ตกค้าง กลายเป็นแผ่นจุลินทรีย์นิ่มๆ หรือ Plaque เกาะอยู่ตามฟัน เมื่อเวลาผ่านไป แผ่นจุลินทรีย์จับตัวกับแร่ธาตุจากน้ำลายที่ตกตะกอน จนแข็งตัวกลายเป็นหินปูนในที่สุด ซึ่งไม่สามารถกำจัดออกได้ด้วยการแปรงฟัน ต้องอาศัยทันตแพทย์ทำการขูดหินปูนออกเท่านั้น ปล่อยให้ หินปูน เกาะฟันเยอะ จะเกิดอะไรขึ้น?
นุชนาถ โอปิลันธน์ งานทันตกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล คลิกชมคลิปรายการ ""คราบหินปูน"อันตรายที่หลายคนมองข้าม! : Rama Square ช่วง ปากสวย-โสตใส" ได้ที่นี่
บางคนไม่อยากไปขูดหินปูนออกจากฟัน เพราะไม่อยากเสียเงิน แต่หากปล่อยให้หินปูนมาเกาะที่ฟัน หรือทับถมเพิ่มขึ้นนานๆ เข้า ก็จะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดฟันผุได้ และยังอาจลามไปถึงเหงือกอักเสบ หรืออาจถึงขั้นทำลายรากฟัน จนอาจต้องทำรากฟันเทียม ซึ่งเสียค่าใช้จ่ายมากกว่าการไปขูดฟันหลายเท่านัก ป้องกันการเกิดคราบหินปูนได้อย่างไร? หากเราแปรงฟันให้ถูกวิธี เราก็จะป้องกันการเกิดคราบหินปูนได้ เราควรแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ใช้ไหมขัดฟันหลังการแปรงฟัน รวมถึงการไปพบหมอฟันทุกๆ 6 เดือน เพื่อขูดเอาหินปูนออก อ่านต่อ >> เช็คด่วน! คุณอาจกำลังแปรงฟันผิดวิธีมาตลอดชีวิต
02-391-0011 ต่อ 225-227 ติดตามรับข้อมูลข่าวสารอัพเดทจากทางโรงพยาบาล:
อ. ทพญ.